Το ευρώ παράγοντας κρίσης, χρεοκοπίας και κατάρρευσης

Του Δημήτρη Καζάκη

 

Μια μόλις ημέρα μετά τον χαμό που ξέσπασε με την Ισπανία, τα νέα για το ευρώ, την ευρωζώνη και την ΕΕ πάνε από το κακό στο χειρότερο:

·        Μέσα στις επόμενες ημέρες η Κύπρος φέρεται να καλεί σε βοήθεια την ευρωζώνη και έτσι να γίνεται η 5^η χώρα του ευρώ που αναζητά κεφάλαια διάσωσης. Ο Βάσσος Σιαρλής, ο υπουργός οικονομικών της Κύπρου, άφησε να εννοηθεί ότι το κρατικό ταμείο δεν μπορεί να σηκώσει την ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών, που η προθεσμία της λήγει στις 30 Ιουνίου. Κι έτσι η Κύπρος θα βρεθεί στην μέγγενη της τρόικας για 6-8 δις ευρώ, που η Κομισιόν εκτιμά ότι χρειάζεται για να «διασώσει» τις τράπεζές της. Ήρθε η ώρα να μάθουν οι Κύπριοι πόσο ακριβά θα τους στοιχίσει η κυριαρχία των τραπεζών διαμέσου του ευρώ.

·        Η Ιταλία είναι το επόμενο στη σειρά θύμα της κρίσης χρέους μέσα στο ευρώ. Η Citygroup προειδοποίησε το περασμένο σαββατοκύριακο ότι η ιταλική οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 2,5% τουλάχιστον αυτόν τον χρόνο και άλλο ένα 2% τον επόμενο χρόνο, ως αποτέλεσμα της σκληρής δημοσιονομικής λιτότητας και των περικοπών. Αυτό θα έχει άμεση επίδραση τόσο στην βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος, μιας και θα μεγαλώσει ο αριθμός των δανείων που με δυσκολία εξυπηρετούνται ήδη, όσο και την βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της χώρας. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας αναμένεται να εκτιναχθεί από το 121% του ΑΕΠ που είναι σήμερα στο 137% του ΑΕΠ έως το 2014. Η Ιταλία διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο παγκόσμια δημόσιο χρέος σε απόλυτους αριθμούς... ύψους 1,9 τρις ευρώ και ήδη έχει σοβαρά προβλήματα δανεισμού με τα επιτόκια του 10ετούς να έχουν πάρει την ανιούσα και να βρίσκονται ήδη πάνω από το 6%. Η Citigroup ποντάρει ότι πριν το τέλος του έτους η Ιταλία θα αναγκαστεί κι αυτή να ζητήσει βοήθεια από την ευρωζώνη.

·        Σύμφωνα με το Reuters (11/6) οι αξιωματούχοι επί των δημοσιονομικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν συζητήσει τον δραστικό περιορισμό των αναλήψεων από τα ΑΤΜ, την επιβολή διασυνοριακών ελέγχων και την εισαγωγή στη ζώνη του ευρώ καθεστώς ελέγχου κεφαλαίου ως ένα από τα σενάρια για την χειρότερη περίπτωση που η Αθήνα αποφασίσει να φύγει από το ευρώ. Οι αξιωματούχοι αυτοί της ΕΕ είπαν στο Reuters ότι οι ιδέες αυτές είναι μέρος ενός συνόλου εναλλακτικών σχεδίων μεγάλου εύρους. Έδωσαν έμφαση στο γεγονός ότι οι συζητήσεις αυτές γίνονται με μόνο σκοπό να είναι προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο, αντί να σχεδιάζουν μόνο για κάτι που περιμένουν να συμβεί. Αυτό που οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν θέλουν με κανένα τρόπο να φανεί είναι ότι τα σχέδια αυτά δεν έχουν να κάνουν με μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ – την οποία οι ίδιοι απέκλεισαν στο Reuters – αλλά με την εγγενή αδυναμία του ευρώ και των μηχανισμών του να περιορίσουν την κρίση χρέους.

·        Ο τρόμος της ανεξέλεγκτης πια κρίσης του ευρώ, που δεν μπορεί να περιοριστεί με διασώσεις και μηχανισμούς στήριξης, έχει οδηγήσει τους ηγέτες της ευρωζώνης να καταστρώνουν σχέδια απορρόφησης των κρατών-μελών. Ο Μπαρόζο σε συνέντευξή του στην χθεσινή Financial Times υποστήριξε το πέρασμα όλων των μεγάλων τραπεζών των 27 κρατών-μελών της ΕΕ σε έναν ενιαίο ευρωπαϊκό εποπτικό μηχανισμό. Ο εποπτεύων μηχανισμός θα πρέπει να ξεκινήσει την λειτουργία του στις αρχές του επόμενου χρόνου και θα αποτελέσει «ένα πολύ μεγάλο βήμα» προς την βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Κάνοντας αυστηρότερη την δημοσιονομική ολοκλήρωση στην ευρωζώνη και την εκχώρηση περισσότερης κυριαρχίας στο όνομα της στενότερης συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών μπορεί να είναι δυνατή μόνο μεσοπρόθεσμα, δήλωσε τη Δευτέρα κορυφαίος οικονομικός αξιωματούχος της ΕΕ, εκφράζοντας την ανάγκη να πιεστούν περισσότερο οι χώρες για να παραδώσουν την αυτοτέλεια και την κυριαρχία τους στην ευρωζώνη.
Σύμφωνα με το Reuters (11/6) η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κάποιοι φορείς χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν κάνει έκκληση και ασκούν πίεση για στενότερη οικονομική ολοκλήρωση μεταξύ των 17 χωρών που χρησιμοποιούν το ευρώ για να στηριχθεί το νόμισμα. Πρόκειται για μια διαδικασία που θα περιλαμβάνει τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον έλεγχο των εθνικών προϋπολογισμών, αλλά και γενικότερα στην οικονομική πολιτική κάθε κράτους.
Όμως, ο Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, δήλωσε ότι θα χρειαστεί χρόνος για τις χώρες να εγκαταλείψουν την εν λόγω εθνική αυτονομία, τονίζοντας τα εμπόδια για να εξελίσσεται ταχύτατα προς την κατεύθυνση αυτού του στόχου. «Περισσότερη δημοσιονομική ενοποίηση θα περιλαμβάνει πιθανόν πιο ρητή εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων,» δήλωσε ο Ρεν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο. «Αυτό μπορεί να γίνει δυνατό μόνο μεσοπρόθεσμα.» Αν και βιάζει τράπεζες, αγορές, επενδυτές, κερδοσκόπους.
Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν στενότερη συνεργασία στις Βρυξέλλες στο τέλος του Ιουνίου, με στόχο να υπογραμμιστεί η δέσμευσή τους για το ευρώ και να πείσουν τους επενδυτές για το μέλλον της νομίσματος. Εκεί, οι ευρωκράτες αξιωματούχοι αναμένεται να θέσουν  ρητά το δίλλημα: εθνική κυριαρχία, ή ευρώ. Τι λέτε ότι θα απαντήσουν οι κομματικοί δελφίνοι της εξουσίας εκατέρωθεν του πολιτικού φάσματος σ’ αυτό το δίλημμα όταν αυτοί θεωρούν ήδη δεδομένο το ευρώ; Ή μήπως διαθέτουν plan B για την περίπτωση που οι ευρωκράτες είναι ανένδοτοι; Πολύ φοβόμαστε ότι δεν διαθέτουν ούτε καν plan A, απλά οι δοσίλογοι έχουν ήδη τεθεί στον αυτόματο πιλότο της τρόικας, ενώ η πλουμιστή αριστερά του κ. Τσίπρα ποντάρει σε μια μπλόφα, νομίζοντας ότι παίζει παρτίδα πόκερ με τους Μερκολαντ.